ประเภทของบรรจุภัณฑ์

     วัสดุบรรจุภัณฑ์ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันซึ่งแบ่งออกเป็นสี่ประเภทใหญ่ๆ คือ กลุ่มที่ทำจากพืช เช่นกระดาษ ไม้ สิ่งทอต่างๆ สองกลุ่มพลาสติค กลุ่มที่สามกลุ่มโลหะ กลุ่มที่สี่กลุ่มแก้วและเซรามิกต่างๆ  ซึ่งมีความหลากหลายในและคุณลักษณะและ การตัดสินใจเลือกวัสดุบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมกับผลิตภัณฑ์ ตลาดและการจัดจำหน่ายภายใต้เงื่อนไขข้อจำกัดด้านต่างๆของกิจการ เช่น ต้นทุนเปิดให้เหมาะสมกับการแข่งขันนั้นจึงเป็นประเด็นที่มีความสำคัญอย่างยิ่งซึ่งควรได้ศึกษา โดยการแบ่งประเภทของบรรจุภัณฑ์สามารถแบ่งได้หลายวิธีตามหลักเกณฑ์ดังต่อไปนี้

1. แบ่งตามวิธีบรรจุและวิธีการขนถ่าย

1.1 บรรจุภัณฑ์เฉพาะหน่วย (Individual Package) คือบรรจุภัณฑ์ที่สัมผัสอยู่กับผลิตภัณฑ์เป็นฉันแรก เป็นสิ่งที่บรรจุผลิตภัณฑ์เอาไว้เฉพาะหน่วยโดยมีวัตถุประสงค์คือ เพิ่มคุณค่าในเชิงพาณิชย์ เช่น การกำหนดให้มีลักษณะพิเศษเฉพาะหรือทำให้เกิดมูลค่า รวมทั้งทำหน้าที่ปกป้องผลิตภัณฑ์โดยตรงอีกด้วย

1.2. บรรจุภัณฑ์ชั้นใน (Inner Package)  คือ บรรจุภัณฑ์ที่อยู่ถัดออกมาเป็นชั้นที่สอง มีหน้าที่รวบรวมบรรจุภัณฑ์ชั้นแรกเข้าไปด้วยกันเป็นชุดโดยมีการจำหน่ายรวมตั้งแต่ 2ถึง 24 ชิ้นขึ้นไป โดยมีวัตถุประสงค์กคือป้องกันรักษาผลิตภัณฑ์จากน้ำ ความชื้น ความร้อน แสง แรงกระทบกระเทือน และอำนวยอำนวยความสะดวกแก่การขายปีกย่อยเต่อไป ตัวอย่างเช่น กล่องกระดาษแข็งที่บรรจุเครื่องดื่ม สบู่หนึ่งโหล

1.3. บรรจุภัณฑ์ชั้นนอกสุด คือบรรจุภัณฑ์ที่เป็นหน่วยรวมขนาดใหญ่ที่ใช้ในการขนส่ง โดยปกติแล้วผู้ซื้อจะไม่ได้เห็นบรรจุภัณฑ์ประเภทนี้มากหนัก เนื่องจากทำหน้าที่เป็นป้องกันผลิตภัณฑ์ในระหว่างการขนส่งเท่านั้น ลักษณะของบรรจุภัณฑ์ประเภทนี้ได้แก่ หีบไม้ หลังกล่องกระดาษขนาดใหญ่ที่บรรจุสินค้าไว้ภายใน โดยภายนอกจะบอกเพียงข้อมูลที่จำเป็นต่อการขนส่งเท่านั้น เช่น ราคาสินค้า เลขที่ ตราสินค้า สถานที่ส่ง เป็นต้น

1. การแบ่งบรรจุภัณฑ์ตามความคงรูป

2.1 บรรจุภัณฑ์ประเภทรูปทรงแข็งตัว ได้แก่ เครื่องแก้วเซรามิค พลาสติกจำพวกเทอร์โมเซตติ้ง ขวดพลาสติกเครื่องปั้นดินเผา ไม้โลหะ มีคุณสมบัติแข็งแกร่งทนทาน เอื้ออำนวยต่อการใช้งานและป้องกันผลิตภัณฑ์จากสิ่งสภาพแวดล้อมใดภายนอกได้ดี

2.2 บรรจุภัณฑ์ประเภทรูปทรงกึ่งแข็งตัว ได้แก่ บรรจุภัณฑ์ที่ทำจากพลาสติกอ่อน กระดาษแข็งและอลูมิเนียมบาง คุณสมบัติทางด้านราคา น้ำหนักและป้องกันผลิตภัณฑ์จะอยู่ระดับปานกลาง

2.3 บรรจุภัณฑ์ประเภทรูปทรงยืดหยุ่น ได้แก่ บรรจุภัณฑ์ที่ทำจากวัสดุอ่อนตัว มีลักษณะแผ่นบาง ได้รับความนิยมสูงเนื่องจากมีราคาถูก น้ำหนักน้อยมีรูปแบบและโครงสร้างมากมาย

แหล่งอ้างอิง

ดร.คำนาย อภิปรัชญาสกุล, สินค้าและบรรจุภัณฑ์ Goods and packaging ,จำนวน 208 หน้า พิมพ์ครั้งที่ 1 กรุงเทพ บริษัท โฟกัสมีเดีย แอนด์ พับลิชชิ่ง